نقد رویکردهای موجود در حوزۀ سیاست جنایی اسلامی؛ با تأکید بر اقتضائات توسعۀ نظریه پردازی علم دینی بومی

Authors

محمدعلی حاجی ده آبادی استادیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه قم

مهدی خاقانی اصفهانی دانشجوی دکترای حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه قم

Abstract:

نظریه‌پردازی در حوزۀ سیاست جنایی، ضرورتی مبرم است؛ فقدان الگوی بومی منسجم برای مدیریت تدبیر در قبال بزه و انحراف موجب ناهماهنگی دستگاههای حکومتیِ متصدّی امر است، و این پیامدی جز افت شاخصهای عدالت کیفری در ایران ندارد. با وجود آن که راهبردسازی برای عدالت کیفری در ایران اوّلاً، متأثّر از آموزههای اسلامی است، امّا تعبیر «سیاست جنایی اسلامی» در ادبیات فقهی و حقوقی کشور با چالشهای متعدّدی روبه‌روست؛ مصائبی که تا شناخته و چارهاندیشی نشوند نمیتوان مدّعی آمادگی برای حرکت در مسیر طراحی «نظریۀ اسلامی ـ ایرانیِ سیاست جنایی» شد. مطالعۀ پژوهشها در حوزۀ سیاست جنایی اسلامی نشانگر وجود چند گفتمانِ مطرح در این مقوله است؛ همچنان که گفتمانهایی معرفت شناختی ـ و نه تخصّصاً در حیطۀ سیاست جنایی ـ را نیز میتوان شناسایی کرد که به نحو غیرمستقیم بر مبانی، ساختار، جلوهها و تحوّل سیاست جنایی اسلامی مؤثّرند. این مقاله، با روش تحلیل گفتمان، پس از مرور أهمّ دیدگاهها در حوزۀ سیاست جنایی اسلامی در ادبیات پژوهشی کشور، دیدگاههای موجود در ادبیات فقهی و حقوقی کشور پیرامون مقولۀ سیاست جنایی اسلامی را با تأکید بر فلسفه و کارکرد اجتماعی فقه، آسیبشناسی نموده و توضیح میدهد چه نسبتی میان سیاستهای حاکم بر فقه جزایی با سیاست جنایی اسلامی قابل برقراری است. هدف نهایی مقاله، ترسیم مختصّات کلّی قرائتی از سیاست جنایی اسلامی است که خود، جزئی از یک نظریۀ وسیع‌تر با نام ـ الگوی اسلامی ایرانیِ سیاست جنایی ـ خواهد بود.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

بومی سازی سیاست جنایی با تأکید بر نقد اهمّ مدل های غربی و گفتمانهای فقهیِ سیاست جنایی

از ویژگی‌های گفتمان‌های غالب در سیاست جنایی غربی، قرارگیری دولت‌ها به طور نسبی در یکی از مدل‌های تعریف شده لیبرال، اتوریته، توتالیتر و مانند آن است که خود در تقابل نظری و عملیِ آزادی‌گرایی و امنیت‌گرایی ریشه دارد. سیاست جنایی غربی معاصر، در پیروی از منطق مدرنیته و هم‌چنین نتیجۀ دیالکتیک ساختار و کنش میان نهادها و کنش‌گرانی است که منطق تدبیر آن‌ها در قبال بزهکاری در چارچوب «نظریۀ سیستم‌ها» معنادا...

full text

بومی سازی سیاست جنایی با تأکید بر نقد اهمّ مدل های غربی و گفتمانهای فقهیِ سیاست جنایی

از ویژگیهای گفتمانهای غالب در سیاست جنایی غربی، قرارگیری دولتها به طور نسبی در یکی از مدلهای تعریف شده لیبرال، اتوریته، توتالیتر و مانند آن است که خود در تقابل نظری و عملیِ آزادیگرایی و امنیتگرایی ریشه دارد. سیاست جنایی غربی معاصر، در پیروی از منطق مدرنیته و همچنین نتیجۀ دیالکتیک ساختار و کنش میان نهادها و کنش گرانی است که منطق تدبیر آنها در قبال بزهکاری در چارچوب «نظریۀ سیستمها» معنادا...

full text

نقد و بررسی نظریه علم دینی در فرهنگستان علوم اسلامی

چکیده: عنوان پایان نامه: نقد و بررسی نظریه علم دینی در فرهنگستان علوم اسلامی کلمات کلیدی: فرهنگستان علوم اسلامی، علم دینی، اصالت فاعلیت، حرکت، دین، علم، ملاک حجیتِ علم، جهت داری علم، اختیار، علیت بحث علم دینی از مباحث مهم عصر ماست. از عمر این بحث چند دهه بیشتر نمی گذرد، اما در کشورهای اسلامی به بحث روز تبدیل شده است. بزرگانی همچون شهید صدر و شهید مطهری مباحثی در این باره مطرح کرده بودند، ولی ...

سیاست جنایی تقنینی ایران در قبال جرایم با انگیزه دینی

سیاست جنایی تقنینی ایران در قبال جرایم با انگیزه دینی· جلالی، محمدرضا[1] میرخلیلی، سیدمحمود[2] چکیده این مقاله با هدف بررسی رویکرد حاکم بر سیاست جنایی تقنینی جمهوری اسلامی ایران در قبال جرایم با انگیزه دینی، نگارش یافته است. به همین منظور، ضمن بیان مفهوم جرایم با انگیزه دینی و طبقه بندی آن ها، این نوشتار حاکی از آن است که ابتدءً قانونگذار، فاقد شناسایی اختصاصی این نوع از جرایم و پراکندگی د...

full text

پژوهشی در نظریه پردازی سیاست خارجی

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

فقه و مبانی حقوق اسلامی

volume 46 issue 1

pages 29- 53

publication date 2013-03-21

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

بومی‌سازی علم دینی سیاست جنایی اسلامی سیاست-های فقه جزایی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com